Một thời, Thế Tôn ở Sàvatthi, tại vườn ông Anàthapindika, gọi các Tỷ kheo:
Này các Tỷ kheo, hai pháp này là Pháp Đen. Thế nào là hai? Không Tàm và không Quý.
Và này các Tỷ kheo, hai pháp này gọi là Pháp Trắng. Thế nào là hai? Tàm và Quý.
Hai Pháp Trắng này, này các Tỷ kheo, che chở cho thế giới. Nếu không có hai Pháp Trắng này che chở cho thế giới thời không thể chỉ ra được đây là mẹ hay là em hoặc chị của mẹ, đây là vợ của anh hay em, đây là vợ của thầy hay vợ các vị Tôn trưởng. Và thế giới sẽ đi đến hỗn loạn như giữa các loài dê, heo, chó, gà, vịt.
Này các Tỷ kheo, vì có hai Pháp Trắng này che chở, nên mới có thể chỉ được đây là mẹ hay là em hoặc chị của mẹ, đây là vợ của anh hay em, đây là vợ của thầy hay vợ các vị Tôn trưởng.
(ĐTKVN, Tăng Chi Bộ I, chương 2, phẩm Hình phạt,
phần Hai loại tội [trích], VNCPHVN ấn hành, 1996, tr.100)
———————————–
LỜI BÀN
Tàm là tâm sợ hãi, hổ thẹn với chính mình; Quý là tâm sợ hãi, hổ thẹn với người khác khi bản thân phạm phải những lỗi lầm xấu ác (thân, khẩu, ý) dù nhỏ nhiệm đến đâu.
Người không có tâm Tàm Quý, không tội lỗi nào họ không dám làm trước sự thôi thúc của dục vọng mê cuồng dưới sai sử của tam độc tham – sân – si. Họ không tin nhân quả, chẳng sợ nghiệp báo nên khổ đọa trong mai hậu là điều chắc chắn.
Do đó, Tàm Quý chính là nền tảng Chơn sám hối, tâm hạnh hướng Thượng cần phải có ở mỗi hành giả tu Phật nếu muốn tấn tiến trên đường Phật đạo vô thượng.
———————————–
Tham khảo:
