KINH PHÁP CÚ
19. PHẨM PHÁP TRỤ
Pháp Cú 268
268. Im lặng nhưng ngu si,
Ðâu phải là Hiền trí,
Như cầm cân công lý,
Bậc trí chọn điều lành.
————————————-
Pháp Cú 269
269. Từ bỏ mọi ác pháp,
Là xứng danh Bậc trí,
Người được gọi Hiền sĩ,
Am hiểu cả hai đời.
Câu chuyên xảy ra khi đức Thế Tôn ở tại Kỳ Viên, liên quan đến ngoại đạo.
Các thầy ngoại đạo khi nhận được thức ăn cúng dường thường chúc lành cho chủ nhân:
– Xin chúc các vị bình an, hạnh phúc, tăng thêm tuổi thọ. Các vị sẽ không đến những nơi gai góc, sình lầy như nơi nọ nơi kia.
Như thế, họ hồi hướng phước lành, cảm tạ và xong rồi mới đi. Về phần Tăng chúng của Phật, ban đầu chưa hồi hướng, các thầy chỉ nhận vật thực rồi đi. Dân chúng phê bình như sau:
– Chúng ta được nghe lời cám ơn và chúc lành của ngoại đạo, còn các thầy Tỳ- kheo thì hoàn toàn im lặng.
Các Tỳ-kheo bạch Phật điều ấy. Phật dạy:
– Này các Tỳ-kheo, khi ngồi ở phòng ăn hay nơi nào thọ thực, hãy cám ơn thức ăn mình nhận, và nói lời vui lòng chủ nhân khi họ ngồi gần đó.
Như thế, đức Phật ra lệnh cho các Tỳ-kheo hồi hướng công đức cho thí chủ. Khi nghe các lời ấy, mọi người cố gắng thỉnh các thầy về nhà thọ thực, và cúng dường rất nhiều. Các ngoại đạo phê bình:
– Chúng ta là thánh và giữ im lặng, còn đệ tử của Cồ-đàm nói dông dài trên bàn ăn và các nơi thọ thực.
Khi đức Phật nghe kể lại, Ngài dạy:
– Ta không gọi người nào Thánh chỉ vì họ im lặng. Có nhiều người không nói vì ngu dốt, vì thiếu niềm tin, có khi vì keo kiệt không muốn người khác học hỏi những gì mình biết. Vì thế ta nói người ấy không phải là Thánh chỉ vì họ im lặng. Chỉ người nào thoát khỏi dục nhiễm mới là Thánh.
Ngài nói kệ:
268. Im lặng nhưng ngu si,
Ðâu phải là Hiền trí,
Như cầm cân công lý,
Bậc trí chọn điều lành.
269. Từ bỏ mọi ác pháp,
Là xứng danh Bậc trí,
Người được gọi Hiền sĩ,
Am hiểu cả hai đời.
(bài kết hợp từ Tích Truyện Pháp Cú (Thiền viện Viên Chiếu)
và Thi Kệ Pháp Cú Kinh (Tịnh Minh))
