Này các Tỳ Kheo! Siêng tu tinh tấn thì việc gì cũng dễ. Vậy nên các người phải siêng tinh tấn; ví như chút nước thường chảy thời có thể xói mòn đá.
Nếu tâm kẻ tu hành thường khi biếng trễ, ví như dùi cây lấy lửa chưa nóng mà nghỉ, dầu muốn được lửa, lửa vẫn khó được.
Kinh Di Giáo
Như hai người đồng sắp đi đến một chỗ, một người cưỡi con ngựa hay và một người cưỡi con ngựa dở; tuy cưỡi ngựa dở, vì khởi hành trước nên được đến trước.
Những người tin, hiểu sớm siêng tu tinh tấn, được trước đến Niết Bàn.
Luận Tỳ Bà Ta
Xưa có kẻ nhạc sĩ, biết đủ điệu nhạc, đến nhà trưởng giả xin trâu. Ông trưởng giả vì chẳng muốn cho trâu nên bảo anh rằng: Nếu anh đánh nhạc được luôn ngày đêm chẳng nghỉ đủ một năm tròn thì tôi cho trâu.
Anh thưa: Tôi đánh được, xin Ông cũng nghe luôn.
Trưởng giả nói: Tôi nghe luôn chớ sao!
Anh ta nghe thế rất vui mừng, chăm lòng đánh luôn 3 ngày 3 đêm không chút nghỉ tay. Trưởng giả chán quá nghe không nổi nữa liền sai người nhà đem trâu ra cho.
Tỳ kheo tu Đạo cũng cần như vậy. Được quả báo bất tất phải trải qua nhiều kiếp, hễ tinh tấn càng mạnh được quả báo càng sớm.
Kinh Tạp Thí Dụ
Bồ Tát siêng tu hơn hết là siêng tu tinh tấn, cho nên chẳng bị các món phiền não sau làm rối loạn: tham dục, giận dữ, ngu si, khinh dễ, não hại, ganh ghét, hiềm hận, dua dọc, không hổ, không trẽn.
Bồ Tát thường nghĩ như vầy: “Ta chẳng muốn não hại các chúng sanh cho nên tu tinh tấn; vì muốn biết tất cả chúng sanh chết đây sanh kia nên tu tinh tấn; vì muốn cứu độ chúng sanh mà tu tinh tấn; vì muốn biết ba đời bình đẳng nên tu tinh tấn; vì muốn biết các Pháp bình đẳng để làm phương tiện khéo léo nên tu tinh tấn; vì muốn biết thật Pháp của các Đức Phật nên tu tinh tấn; vì muốn chứng được Pháp của các Đức Phật nên tu tinh tấn; vì muốn đạt Đại trí huệ và phương tiện khéo léo của các Đức Phật nên tu tinh tấn; vì muốn thành tựu tất cả Phật Pháp để rộng độ tất cả chúng sanh nên tu tinh tấn.”
Bồ Tát tu hạnh tinh tấn như vậy nên khi có người hỏi: liệu có người chịu khổ trong Địa ngục trải lâu vô lượng vô số kiếp để khiến chúng sanh được Niết Bàn rốt ráo chăng?, Bồ Tát trả lời: Ta thảy vì tất cả chúng sanh trong thế gian mà chịu khổ thay ở địa ngục để khiến khắp chúng sanh được Niết Bàn rốt ráo, nhiên hậu ta mới trọn nên Vô Thượng Bồ Đề.
Bồ Tát tu tập các hạnh mà không sanh lòng mỏi mệt, thế lực mạnh mẽ không ai chế phục được. Được như thế mới gọi là hạnh vô tận của Bồ Tát, mới đầy đủ tất cả trí huệ.
Kinh Hoa Nghiêm
Phật dạy: Này các Tỳ Kheo! Ngày thời siêng năng tu tập các pháp lành, chớ bỏ sai thời. Đầu đêm, cuối đêm cũng đừng luống bỏ. Đừng vì nhơn duyên ngủ nghỉ luống qua một đời, không được chút gì. Phải nhớ lửa vô thường đốt các thế gian. Phải sớm cầu tự độ, đừng nên ngủ nghỉ.
Các giặc phiền não thường rình giết người lắm hơn kẻ oan gia, đâu nên ngủ nghỉ mà chẳng tự kỉnh ngộ vậy? Rắn độc phiền não còn ngủ trong tâm ngươi ví như rắn hổ mun còn ngủ trong nhà ngươi, ngươi phải lấy cái móc trì Giới mau trừ nó đi. Rắn ngủ đã chạy khỏi, thời mới được yên. Nếu nó chưa chạy khỏi mà ngủ nghỉ thì trầm mê đọa lạc vậy.
Kinh Di Giáo
Buông lung chính là gốc của các điều ác. Chẳng buông lung mới là nguồn của các điều lành.
Kinh Niết Bàn
Lỗi buông lung là nặng nhất trong các lỗi. Người ngu ưa buông lung nên thường bị các khổ não. Nếu ai xa lìa buông lung thì thường được an.
Tất cả các khổ não do buông lung làm cội gốc, cho nên muốn khỏi khổ não cần phải dứt trừ buông lung.
Kinh Chánh Pháp Niệm Xứ
Đức Phật dạy bảo Lê Xa Tử ở thành Tỳ Xá Li rằng: Buông lung chẳng phải Đạo pháp đi đến Niết Bàn. Buông lung có các lỗi:
- Ưa làm những nghiệp bất thiện.
- Ưa nói những lời vô ích.
- Ưa ngủ nghỉ cho lâu.
- Ưa nói chuyện đời.
- Ưa gần gũi bạn ác.
- Thường biếng nhác, trễ nải.
- Thường bị người khinh dễ.
- Dầu có được nghe (Pháp) cũng liền quên.
- Các căn chẳng điều phục được.
- Tham chẳng biết đủ.
- Chỗ thấy biết bất chánh.
Nếu người nào buông lung thì tuy gần Phật và các đệ tử Phật cũng như xa cách.
Kinh Niết Bàn
Phật dạy: Con người biếng nhác hại cho các hạnh nghiệp: tại gia mà biếng nhác thời áo cơm chẳng no đủ, sản nghiệp chẳng phát đạt; xuất gia mà biếng nhác thời không thể thoát khỏi khổ sanh tử. Tất cả việc đều nhờ tinh tấn mà hưng khởi: tại gia tinh tấn thời áo cơm đầy đủ, gia nghiệp phát đạt, xa gần khen ngợi; xuất gia mà tinh tấn thời trọn nên 37 phẩm trợ Đạo, dứt nguồn sanh tử, được đến thành Niết Bàn tịch tịnh.
Kinh Bồ Tát Bổn Hạnh
Ngài Cần Thủ Bồ Tát nói kệ rằng:
Như dùi cây lấy lửa,
Chưa có mà ngừng nghỉ,
Sức lửa liền dứt mất,
Biếng nhác cũng như thế.
Kinh Hoa Nghiêm
Trong sáu Độ: Bố Thí, Trì Giới, Nhẫn Nhục là thuộc về Giới học; Thiền Định thuộc về Định học; Bát Nhã (Trí Huệ) thuộc về Huệ học. Duy có Tinh Tấn là biến khắp tất cả.
Luận Du Già Sư Địa
Những người tu Đạo ví như một người chiến với vạn người. Khi mặc áo giáp ra cửa thành, trong tâm hoặc khiếp sợ, hoặc nửa đường mà lui, hoặc chết tại trận, hoặc thắng trận mà về. Sa môn học Đạo cần phải kiên quyết giữ gìn tâm ý, tinh tấn dũng nhuệ, chẳng sợ gì hết, phá diệt các ma, mau chứng được Đạo quả.
Kinh Tứ Thập Nhị Chương
Chăm lòng học Đạo pháp, phát tâm Đại dũng mãnh, quyết được đến Bồ Đề.
Luận Đại Thừa Trang Nghiêm Kinh
—————————————
Tham khảo:
